Time to ACT

Woensdag 12 januari 2022

Time to ACT

Acceptance and Commitment therapie

Acceptance and Commitment Therapy (ACT) is een vorm van gedragstherapie (derde generatie gedragstherapie). Hierbij leer je om dingen waar je geen controle over hebt, zoals nare gedachten, angsten of pijn te accepteren in je leven en hier anders mee om te gaan. Dit betekent dat je niet in gevecht gaat tegen gedachten, angst of pijn.  Ook probeer je niet continue om vervelende dingen in je leven te voorkomen of te vermijden. Simpelweg omdat een leven zonder narigheid niet bestaat en omdat het gevecht of de vermijding tegen die narigheid veel energie kost. Energie die te koste gaat van wat waardevol is in jouw leven. 

Binnen ACT leer je (vervelende) ervaringen in je leven te accepteren en afstand te nemen van het gepieker in je verstand, dat misschien wel overal commentaar op heeft, het altijd beter weet, of overal nog een extra schep ellende bovenop doet. Ook maak je contact met hetgeen je hier en nu ervaart en breng je je eigen waarden in kaart om actief en toegewijd naar deze waarden te leren handelen. 
Dit alles heet het vergroten van je psychologische flexibiliteit, om dat te vergroten wordt er gebruik gemaakt van zes therapeutische processen binnen ACT.

Therapeutische processen

ACT maakt gebruik van 6 processen die allemaal binnen de therapie aan de orde komen.

  1. Acceptatie
  2. Defusie
  3. Zelf als context
  4. Contact met het hier-en-nu
  5. Waarden
  6. Toegewijd handelen

ACT maakt gebruik van metaforen en oefeningen, die speciaal ontwikkeld zijn voor ACT of afkomstig zijn uit andere therapierichtingen. Alle interventies zijn erop gericht om de cliënt in contact te brengen met zijn eigen ervaring. Het is niet de therapeut die bepaalt wat goed is of welke richting de cliënt op moet. De cliënt wordt uitgenodigd alles wat de therapeut aandraagt te toetsen aan zijn eigen ervaringen. 

Binnen de werkrelatie is het uitgangspunt van belang dat therapeut en cliënt in hetzelfde “talige” schuitje zitten: beiden staan onder invloed van de verbale gemeenschap, van regels, van de eigen leergeschiedenis. Beiden worden tijdens de therapie geconfronteerd met ongemakkelijke belevingen, die door beiden geaccepteerd kunnen worden. Wanneer therapeuten de werkrelatie willen gebruiken als therapeutisch instrument wordt dat binnen ACT vorm gegeven met interventies vanuit FAP: Functional Analytic Psychotherapy.
 

Therapiefilosofie

ACT is gebaseerd op het uitgangspunt dat mensen lijden onder hun bestaan omdat zij hun eigen gedachten, gevoelens, herinneringen, lichamelijke sensaties en andere innerlijke ervaringen proberen te vermijden. Dit wordt experiëntiële vermijding genoemd. Onze cultuur benadrukt dat wij als mens in staat zijn om onze innerlijke ervaringen onder controle kunnen houden. Het houdt ons voor dat onderdrukking van onze innerlijke belevingen zal leiden tot een gelukkig leven, waarin negatieve gevoelens en gedachten uitgebannen kunnen worden. Bovendien wordt het als teken van zwakte gezien wanneer mensen wel negatieve gevoelens en gedachten ervaren. Uit onderzoek blijkt dat dit echter niet wenselijk is omdat onderdrukking en vermijding leidt tot een toename van negatieve ervaringen. Angst voor de eigen negatieve ervaringen leidt ertoe dat de cliënt zijn gedrag steeds meer afstemt op het vermijden van negatieve ervaringen en steeds minder gericht is op gedrag dat zijn leven zin geeft en aantrekkelijk maakt.

Behalve experiëntiële vermijding leidt ook fusie met de inhoud van onze cognities tot problemen. Fusie wil zeggen dat wij onze gedachten letterlijk en als waarheid aannemen en de wereld bekijken vanuit deze gedachten.

Fusie en experiëntiële vermijding leiden tot een situatie waarin het hebben van negatieve ervaringen toeneemt. ACT richt zich op het doorbreken van dit proces, door te leren van negatieve ervaringen, deze te accepteren en te ontkoppelen van (de context van) letterlijkheid, evalueren en redenen geven.

Geaccrediteerd lid ACBS en Master in ACT Carolien Thijssen

 

Terug naar nieuwsoverzicht